Lan Hương trả lời về cao tần (tập 1)

[nktt3514]

Bộ đàm có công suất vừa và nhỏ, từ 2W đến 15W hay hơn nữa, và thường được chế tạo với mạch rời. Một số bộ đàm hiện đại sử dụng các RF modul chuyên dùng đắt tiền và không thể tìm đâu được trên thị trường.

Bộ đàm có hai loại : loại đảo chiều (nhấn : nói / thả : nghe) chiếm đa số và loại song công (vừa nghe vừa nói) ít hơn, công suất thu phát lớn hơn và đắt gấp 3 đến 10 lần loại đảo chiều.

Sơ đồ khối dưới đây mô tả hai loại bộ đàm.

1/. Loại đảo chiều : chỉ dùng 1 sóng (1 khung tần số) RF, phát AM hay FM hoặc SSB.

- Khi bóp tổ hợp như trong hình thì nguồn (power supply) cấp cho phần modulation và RF power, cùng lúc đó nối antenna vào phần phát --> sóng phát ra antenna mang theo tín hiệu âm thanh.

- Khi nhả tổ hợp thì nguồn cung cấp cho phần thu (receiver), cùng lúc đó, antenna được nối vào phần thu --> qua lọc tần và khuếch đại cao tần --> giải điều chế và khuếch đại âm tần ra loa.

2/. Loại song công : Loại này được phát triển từ năm 1948 trong quân đội Mỹ và NA*** và được dùng cho đến nay. Máy bộ đàm song công dùng 2 tần số RF cho hai máy song dụng (nhiều tần số cho nhiều cặp máy).

- Khi phát từ máy A ở tần số Fa thì tín hiệu âm tần điều biến sóng mang, qua lọc dải thông lên antenna bức xạ vào không gian.

- Sóng Fb từ máy B đến antenna qua lọc tần --> xuống bandpass filter để chọn lấy Fb và loại bỏ Fa --> chỉ còn Fb đưa vào giải điều chế ra loa.

Bạn nghiên cứu kỹ, cần gì cứ việc hỏi, Lan Hương sẽ giúp bạn trong khả năng. Chúc bạn may mắn và thành đạt.

Lan Hương.

Chị ơi, giúp em với. Em đang bế tắc ở công đoạn phân kênh chuyển mạch. Em đang muốn phân thành 8 kênh khác nhau để có thể kết nối 8 bộ đàm với nhau, các bộ đàm được đánh địa chỉ để khi liên lạc có thể gọi đến chính xác 1 bộ đàm nào đó. Chị có thể hướng dẫn cho em được không ạ, nếu có sơ đồ thì tốt quá. Em cảm ơn chị nhiều. Chúc chị cùng gia đình vui vẻ. Chờ hồi âm của chị.

[nhhlp2003]

Có 2 cách có thể giúp bạn phân kênh:
1. là theo tần số:
Điều đó dẫn tới bạn phải làm được một bộ tổ hợp tần số có thể đơn giản có thể phức tạp, nhưng với bạn chỉ cần 8 kênh và không quan tâm tới khoảng cách tần số thì có thể không khó lắm.
2. là theo mã hóa:
Y mình không phải nói bạn làm một máy thu số đâu, đây là máy thu tương tự nhưng mình có thể gán cho mỗi máy thu một mã (mã đa tần) để nó nhận biết là được gọi. khi đó trước khi phát, trương trình điều khiển của máy sẽ phát đi một mã đa tần để máy thu nhận biết là mình được gọi và mở phần âm tần để làm việc.

[nktt3514]

Có 2 cách có thể giúp bạn phân kênh:
1. là theo tần số:
Điều đó dẫn tới bạn phải làm được một bộ tổ hợp tần số có thể đơn giản có thể phức tạp, nhưng với bạn chỉ cần 8 kênh và không quan tâm tới khoảng cách tần số thì có thể không khó lắm.
2. là theo mã hóa:
Y mình không phải nói bạn làm một máy thu số đâu, đây là máy thu tương tự nhưng mình có thể gán cho mỗi máy thu một mã (mã đa tần) để nó nhận biết là được gọi. khi đó trước khi phát, trương trình điều khiển của máy sẽ phát đi một mã đa tần để máy thu nhận biết là mình được gọi và mở phần âm tần để làm việc.

Cảm ơn ý kiến của bạn nhhlp2003. Mình cũng mới đọc qua mấy phương pháp phân kênh tương tự như bạn nói trong mấy quyển tài liệu về điện thoại di động. Nhưng mà như thế có vẻ phức tạp, mình nghĩ có thể đánh số được các linh kiện sử dụng, như cách đánh địa chỉ MAC trong Internet vậy. như thế có thể ko cần dùng nhiều tần số khác nhau hay mã hóa tần số. Ý kiến bạn thế nào? mình chỉ nghĩ thế chứ chưa biết có khả thi không. Cảm ơn bạn nhều. Ai biết thì cho mình xin ý kiến nhé. Thanks!

[nhhlp2003]

Bạn không hiểu ý mình rồi!, mình ko mã hóa tần số mà trong cách 2 mình dùng một IC phát mã đa tần để gọi và kích mở phần âm tần thu của máy cần gọi trước khi xác tiến hành liên lạc!
còn mình không hiểu bạn có thể "...mình nghĩ có thể đánh số được các linh kiện sử dụng, như cách đánh địa chỉ MAC trong Internet vậy..." thế nào với một máy thu tương tự như bộ đàm, mình cũng khônng hiểu ý của ban.
còn với yêu cầu của bạn mình nghĩ nếu bạn lập trình tốt thì bạn trọng cách 1 như trên mình đã nói (dao tiếp với IC tạo mã đa tần PT2... mình không nhớ lắm, nếu cần mình sẽ tìm lại cho). Còn nếu bạn phần cứng tốt bạn chọn cách 2 làm một mạch dao động sau đó qua mạch tạo hài qua mạch lọc lấy các hài tương ứng với các tần số (kênh) lấy nó làm ngoại sai để điều chế tín hiệu trước khi phát đi.
phần mềm điều khiển chọn kênh nào thì khống chế cho ra ngoại sai đó thế là OK

[bapnik]

to Lan Hương

to các bạn ...
to bapnik :

Đa số trường hợp hú rít này là do mất dao động nội (FM hay AM) hay sai dao động khá xa --> thạch anh hay bẫy trung tần không nhận được tần số đúng nên tự giao ngay ở khuếch đại trung tần gây rú rít.

Cần cân chỉnh lại bẫy dao động hay thay bẫy này nếu cần. Với FM có lẽ phải dùng sweepmarker để chỉnh.

Vài giải đáp vắn tắt, mong các bạn vừa ý.

Lan Hương.

trước hết phải thank 1 cái đến bà chị đầy nhiệt huyết này cái đã. cám ơn chị Lan Huong . thật với chị là cao tần em còn mờ muội lắm vì chưa học tới nhưng đụng tới nó hoài. mỗi lần hàng về là hư 5 7 cái. sửa mò riết cũng hiểu ra tý chút. như ở trên chị nói chắc chắn là đúng rồi, cái đám bẫy sóng chị nói là 3 cuận dây cuấn được 4 5 vòng gì đó đúng ko ạ . em ko biết phương pháp sweepmarker là gì (mong chế giải thích hộ hihi ) nhưng em thường sửa như sau: dò 1 trong 3 cuận đó có 1 cuận( chắc là ra anten) độ thêm cho nó
1 đoạn đồng dài. 1 trong 2 cuận còn lại có nối đến 1 con tụ hóa( thường do con tụ này rò hoặc hở chân ) thay mới hoặc hàn lại chân. và cuối cùng là cân chỉnh cái biến dung to đùng (với FM) và cái cuận cảm có lỡi thay đổi(với Am).
sửa mò như vậy ko khoa học lắm rất mong được làm quen và chia sẻ nhiều nhiều với bà chị. chúc vui. buần buần thì ghé blog bapnik nghe nhạc he

[nktt3514]

Cảm ơi bác nhhlp2003 đã gửi Mail cho em. Em đang rất cần tài liệu phần này, bác giúp em cái tài liệu về giao tiếp tạo mã đa tần PT2... ấy với nhé. Em đang thấy cái này gần giống với cái điện thoại di động, chỉ khác là tần số tự chọn và không thông qua tổng đài mà kết nối trực tiếp với nhau thôi. Em đang tham khảo mấy cái nguyên lý hoạt động của điện thoại di động, thấy rằng có lẽ tuy phức tạp nhưng vẫn phải làm theo nguyên lý của Điện thoại di động thôi. Bác cho em ý kiến nhé. Thanks bác nhiều.

[nhhlp2003]

Mình nhớ nhầm rồi! nó là con MT8888 ở trên diễn đàn đã bàn nhiều rồi nhưng ứng dụng vào trường hợp này thì hình như chưa. Mình tìm lại cái phần tài liệu này thì file nó bị lỗi mất rồi. không mở được, cứ đọc datasheet rồi làm thôi.
Tiện đây mình gợi mở cùng các bạn quan tâm tới luồng này một chút mà mình biết về những hướng phát triển mới của bộ đàm để cùng nghiên cứu:
giờ các bộ đàm được thiết kế theo hướng số hóa tới mức tối đa có thể, sử dụng DSP và FPGA, tất cả phần trung âm tần đểu được xử lý số trong đó gồm điều chế giải điều chế , trộn tần lần đầu, lọc trung tần ... và phần tương tự giờ chỉ còn chức năng trộn tần lên dải mong muốn và khuyếch đại thôi, như thế sẽ rất tin cậy và gọn nhẹ. Mình đã được xem một cuốn sách tiếng Trung về cái này trong đó nó có các hàm kèm theo thuật toán điều chế số các loại như AM, FM, USB, LSB,FSK, n-PSK, n-QAM... rồi nhưng bảo nó bán lại cho mà ko đc giờ mình đang nhờ tìm mua ở bên đó nhưng cũng chưa được, và tới giờ cũng chỉ có áp dụng những công nghệ mới thế này mới tạo ra những sản phẩm mang tính thương mại cạnh tranh được.
Cùng quan tâm nghiên cứu nhé các bạn!

[nktt3514]

Mình nhớ nhầm rồi! nó là con MT8888 ở trên diễn đàn đã bàn nhiều rồi nhưng ứng dụng vào trường hợp này thì hình như chưa. Mình tìm lại cái phần tài liệu này thì file nó bị lỗi mất rồi. không mở được, cứ đọc datasheet rồi làm thôi.
Tiện đây mình gợi mở cùng các bạn quan tâm tới luồng này một chút mà mình biết về những hướng phát triển mới của bộ đàm để cùng nghiên cứu:
giờ các bộ đàm được thiết kế theo hướng số hóa tới mức tối đa có thể, sử dụng DSP và FPGA, tất cả phần trung âm tần đểu được xử lý số trong đó gồm điều chế giải điều chế , trộn tần lần đầu, lọc trung tần ... và phần tương tự giờ chỉ còn chức năng trộn tần lên dải mong muốn và khuyếch đại thôi, như thế sẽ rất tin cậy và gọn nhẹ. Mình đã được xem một cuốn sách tiếng Trung về cái này trong đó nó có các hàm kèm theo thuật toán điều chế số các loại như AM, FM, USB, LSB,FSK, n-PSK, n-QAM... rồi nhưng bảo nó bán lại cho mà ko đc giờ mình đang nhờ tìm mua ở bên đó nhưng cũng chưa được, và tới giờ cũng chỉ có áp dụng những công nghệ mới thế này mới tạo ra những sản phẩm mang tính thương mại cạnh tranh được.
Cùng quan tâm nghiên cứu nhé các bạn!

Thanks bác nhhlp2003. Bác có thể nói rõ hơn về ứng dụng của con MT8888 trong việc thiết kế bộ đàm được không? và cả hướng phát triển mới của bộ đàm nữa, nếu bác có tài liệu cụ thể về nó thì tốt quá. Thanks bác.

[nhhlp2003]

thế này nhé để bạn có thể phân thành 8 kênh, ví dụ bạn có 8 máy bộ đàm thôi thì mỗi bộ đàm bạn gán cho nó một mã đa tần chỉ khi thu được mã đó nó mới điều khiển kích mở cho phần âm tần để đưa tín hiệu thu được khuếch đại ra loa (có thể hiểu là mới thu được đi) vậy bất cứ một máy nào muốn gọi vào kênh số 1 thì trước khi phát thoại nó phải phát một mã đa tần tương ứng với kênh 1 do VXL điều khiển MT8888 đưa ra, như thế máy nào được đặt ở kênh một thì VXL thông qua tín hiệu thu được từ MT8888 (MT có cả trức năng mã hóa số thành mã đa tần và giải mã đa tần thành số mà và đây là quá trình ngược lại, cả lúc phát mã đa tần và thu mã đa tần thì coi nó như tín hiệu thoại thôi) sẽ mở phần âm tần và khi đó tín hiệu thoại tiếp theo bên phía máy phát mà máy thu thu được sẽ được đưa ra loa (tức là có thể hiểu là thực sự thu được trên kênh số 1 đi). đây là mình nói ý tưởng (đã thành hiện thực) về phần điều khiển và giải pháp cho phân kênh như yêu cầu của bạn lúc đầu thôi còn thì phần cứng phần mềm thì chưa nói tới.

[nktt3514]

thế này nhé để bạn có thể phân thành 8 kênh, ví dụ bạn có 8 máy bộ đàm thôi thì mỗi bộ đàm bạn gán cho nó một mã đa tần chỉ khi thu được mã đó nó mới điều khiển kích mở cho phần âm tần để đưa tín hiệu thu được khuếch đại ra loa (có thể hiểu là mới thu được đi) vậy bất cứ một máy nào muốn gọi vào kênh số 1 thì trước khi phát thoại nó phải phát một mã đa tần tương ứng với kênh 1 do VXL điều khiển MT8888 đưa ra, như thế máy nào được đặt ở kênh một thì VXL thông qua tín hiệu thu được từ MT8888 (MT có cả trức năng mã hóa số thành mã đa tần và giải mã đa tần thành số mà và đây là quá trình ngược lại, cả lúc phát mã đa tần và thu mã đa tần thì coi nó như tín hiệu thoại thôi) sẽ mở phần âm tần và khi đó tín hiệu thoại tiếp theo bên phía máy phát mà máy thu thu được sẽ được đưa ra loa (tức là có thể hiểu là thực sự thu được trên kênh số 1 đi). đây là mình nói ý tưởng (đã thành hiện thực) về phần điều khiển và giải pháp cho phân kênh như yêu cầu của bạn lúc đầu thôi còn thì phần cứng phần mềm thì chưa nói tới.

Cảm ơn ông anh nhiều. Em sẽ tiếp tục tham khảo rồi có gì khó khăn lại nhờ mọi người trên diễn đàn giúp đỡ. Hiện tại giới hạn của thực tập chuyên ngành có lẽ cũng chưa đòi hỏi quá cao về phần cứng và phần mềm. Em vẫn đang xem về con MT8888 bác giới thiệu, quả là nó hỗ trợ rất tốt về mã hóa đa tần.Cảm ơn bác. có gì khó khăn em sẽ lại tham khảo.

[lanhuong]

mã hóa ...

to anh nhhlp2003

Cám ơn anh đã có những bài viết tốt và thể hiện quan điểm riêng. Mong anh tiếp tục cho thêm ý kiến.

Chúc anh nhiều sức khỏe và thành đạt

Cảm ơn ông anh nhiều. Em sẽ tiếp tục tham khảo rồi có gì khó khăn lại nhờ mọi người trên diễn đàn giúp đỡ. Hiện tại giới hạn của thực tập chuyên ngành có lẽ cũng chưa đòi hỏi quá cao về phần cứng và phần mềm. Em vẫn đang xem về con MT8888 bác giới thiệu, quả là nó hỗ trợ rất tốt về mã hóa đa tần.Cảm ơn bác. có gì khó khăn em sẽ lại tham khảo.

Trên một tần số có thể có nhiều bộ đàm cùng "hệ" liên lạc song phương. Phương thức mã hóa cũng rất đa dạng như phân chia thời gian, mã hóa đa tần, mã hóa đa truy cập digital v.v ... chẳng hạn. Công nghệ CDMA là một ví dụ như thế.

Để đơn giản với một "hệ" máy bộ đàm không quá nhiều máy thì có thể dùng phương pháp gọi số. Trong đó mỗi máy ghép một bộ "gọi số" tone hay pulse (ví dụ ở đây là tone với các "số" từ 1 đến 9). Các máy từ 1 đến 9 có các bộ giải mã tone tương ứng, ngõ ra của bộ giải mã tone này sẽ chuyển lên mức cao khi nhận được tone của mình --> điều khiển phần khuếch đại ra loa.

Hoạt cảnh kỹ thuật : Hệ bộ đàm 9 máy trên sóng Fo.

- Máy số 4 mở, bộ thu và phát sẵn sàng. Khi nhấn số 6 trên bàn phím theo máy, tín hiệu tone đặc trưng của số 6 theo sóng Fo phát đi.

- Tại máy số 6 nhận được mã số 6 --> nguồn cấp cho receiver chuyển từ 0V lên Vcc, sẵn sàng nhận tin.

- Máy số 4 gọi liên lạc, âm tần theo Fo phát đi, máy số 6 nhận tín hiệu, giải điều chế và phát ra loa.

Hai máy đã được kết nối.

Mã hóa là một khoảng trời rất rộng lớn cho sáng tạo, và là bí mật sống còn của nhiều tổ chức, nhiều nước trên thế giới. Ở một mức độ nào đó, nó còn thoát ly khỏi độ sâu kỹ thuật. Trong RF cũng thế, bạn có thể sáng tạo ra các phương thức mã hóa đặc hiệu cho mình, không có điểm dừng.

Chúc bạn thành công.

Lan Hương.

[fireman]

Hoạt cảnh kỹ thuật : Hệ bộ đàm 9 máy trên sóng Fo.

- Máy số 4 mở, bộ thu và phát sẵn sàng. Khi nhấn số 6 trên bàn phím theo máy, tín hiệu tone đặc trưng của số 6 theo sóng Fo phát đi.

- Tại máy số 6 nhận được mã số 6 --> nguồn cấp cho receiver chuyển từ 0V lên Vcc, sẵn sàng nhận tin.

- Máy số 4 gọi liên lạc, âm tần theo Fo phát đi, máy số 6 nhận tín hiệu, giải điều chế và phát ra loa.

Hai máy đã được kết nối.

Đáng lẽ phải là "Nguồn cấp cho khuyếch đại công suất âm tần được mở " chứ ?Nguồn cho Receiver luôn mở chứ ?
Em cũng đang làm về đề tài truyền thanh ko dây có điều khiển.
Em định dùng cặp PT2262 và 72 để mã hóa địa chỉ cho nhiều địa chỉ .Ở phần thu E định dùng 4013 để chốt tìn hiệu mở máy qua C1815 kích Rơle cấp điện cho khối Âm tần.

Tình hình là Ỏ máy phát sẽ có 4 nút nhấn chọn cụm loa trong đó có 3 nút A,B,C để điều khiển độc lập cho 3 loa A,B,C Vd như nhấn nút A thì cụm A sẽ phát âm thanh nhấn lần nữa loa A sẽ tắt các nut B,C tương tự và 1 nút để mở 3 loa đồng thời.Nhấn nút này cả 3 loa đều phát.Nhấn 1 lần nữa cả 3 đều tắt.
Như thế chỉ được có 3 cụm loa thì ít quá .Em sẽ thêm 1 công tắc gạt loại 8 sw kiểu on off để mở rộng thêm cho các cụm thu .Như vậy về nguyên tắc sẽ có ....hiccc.(Cái này hỏi a QD )Em ngu toán lắm..
Em đang hoàn thành sơ đồ khi nào xong sẽ Post lên sau.
Em đang gặp rắc rối ở phần mạch phát Fm.E định dùng ở dải 88-108Mhz nhưng vấn đề nâng cao công suất vãn....Bây giờ mới được tầm hơn 100m thôi ..Mong A chị giúp đỡ với .Thanks

[stone_fman]

Đáng lẽ phải là "Nguồn cấp cho khuyếch đại công suất âm tần được mở " chứ ?Nguồn cho Receiver luôn mở chứ ?
Em cũng đang làm về đề tài truyền thanh ko dây có điều khiển.

Mạch tách mã nối vào sau phần chọn sóng, còn receiver sau bandpass filter, và receiver chỉ được khởi động sau khi bộ tách mã nhận được mã mở.

[kasati]

Một hệ thống máy bộ đàm có cùng tần số có thể chọn từng đối tượng để liên lạc với nhau thường dùng mạch gọi là Continuous Tone-Coded Squelch System or CTCSS, các bạn lên mạng tìm hiểu nha.

[nktt3514]

to anh nhhlp2003

Cám ơn anh đã có những bài viết tốt và thể hiện quan điểm riêng. Mong anh tiếp tục cho thêm ý kiến.

Chúc anh nhiều sức khỏe và thành đạt



Trên một tần số có thể có nhiều bộ đàm cùng "hệ" liên lạc song phương. Phương thức mã hóa cũng rất đa dạng như phân chia thời gian, mã hóa đa tần, mã hóa đa truy cập digital v.v ... chẳng hạn. Công nghệ CDMA là một ví dụ như thế.

Để đơn giản với một "hệ" máy bộ đàm không quá nhiều máy thì có thể dùng phương pháp gọi số. Trong đó mỗi máy ghép một bộ "gọi số" tone hay pulse (ví dụ ở đây là tone với các "số" từ 1 đến 9). Các máy từ 1 đến 9 có các bộ giải mã tone tương ứng, ngõ ra của bộ giải mã tone này sẽ chuyển lên mức cao khi nhận được tone của mình --> điều khiển phần khuếch đại ra loa.

Hoạt cảnh kỹ thuật : Hệ bộ đàm 9 máy trên sóng Fo.

- Máy số 4 mở, bộ thu và phát sẵn sàng. Khi nhấn số 6 trên bàn phím theo máy, tín hiệu tone đặc trưng của số 6 theo sóng Fo phát đi.

- Tại máy số 6 nhận được mã số 6 --> nguồn cấp cho receiver chuyển từ 0V lên Vcc, sẵn sàng nhận tin.

- Máy số 4 gọi liên lạc, âm tần theo Fo phát đi, máy số 6 nhận tín hiệu, giải điều chế và phát ra loa.

Hai máy đã được kết nối.

Mã hóa là một khoảng trời rất rộng lớn cho sáng tạo, và là bí mật sống còn của nhiều tổ chức, nhiều nước trên thế giới. Ở một mức độ nào đó, nó còn thoát ly khỏi độ sâu kỹ thuật. Trong RF cũng thế, bạn có thể sáng tạo ra các phương thức mã hóa đặc hiệu cho mình, không có điểm dừng.

Chúc bạn thành công.

Lan Hương.

Chị Hương ơi, sóng Fo là sóng gì thế chị? hic, đúng là càng trao đổi với các anh chị càng thấy mình chả biết cái gì.
Và nữa, bộ giải mã tone như thế nào? sử dụng linh kiện gì thế ạ???

Cảm ơn các anh chị. Em muốn phân thành 8 kênh, hoặc dưới 10 kênh, em không biết nên chọn tần số các kênh cụ thể như thế nào, vì theo các bài về mạch thu phát FM em đã đọc ở diễn đàn, thì em chưa thấy bài nào phù hợp. Các anh chị gợi ý em với. Kiến thức điện tử em còn nông cạn, mong anh chị giúp đỡ.