Hỏi về nguyên lý hoạt động của động cơ điện ?

[duong_act]

Đây em hiểu nó như thế này nhờ mấy anh chỉ giúp xem có đúng không và làm sao mà rotor quay ngược chiều lại được :

Từ trường trên mỗi cuộn dây nó quay được là do đặt lệch nhau 3 cuộn dây 1 góc 120 độ tạo thành 3 nam châm đẩy nhau khi ta cấp điện từ 3 pha cho các cuộn dây. Ví dụ động cơ như hình vẽ bên dưới chỉ có 3 cuộn dây. Nửa chu kỳ đầu (hoặc 1 chu kỳ) thì dòng nó đi từ cả 3 pha vào 3 cuộn dây cùng 1 lúc. Thì hình thành 1 từ trường trên cả 3 cuộn dây. Ở đây mình tính riêng cuộn dây bên trái A (chéo về bên dưới), Cực Bắc được tạo ra trên mỗi cuộn dây mình cho là nó ở bên trái của động cơ hướng ra ngoài vuông góc với cuộn dây, cực Nam cho là nó ở phía trong động cơ. Cuộn dây A sẽ trở thành nam châm A. Và từ trường quay, đồng thời làm rotor quay theo hướng X (phải qua trái). Và các cực N-S của nam châm A cũng quay tròn và cắt ngang thanh đồng của rotor. Sau đó nửa chu kỳ sau, thì dòng điện đổi chiều, dòng đổi chiều thì từ thông, cực N-S cũng đổi chiều, nhưng rotor vẫn quay theo hướng x. Và các chu kỳ sau tiếp diễn như vậy. Như thế thì cho dù có đổi thứ tự pha nào đi chăng nữa, cả 3 cuộn dây vẫn lệch nhau 120 độ, dòng điện đi từ 3 pha vào 3 cuộn dây vẫn cùng 1 lúc, các cực N-S vẫn được xác định ban đầu như thế. Thì từ trường vẫn có chiều như thế, rotor nó sẽ luôn luôn có chiều cố định, làm sao mà nó quay theo hướng Y ngược lại được ?

Bạn đã hiểu sai rồi.

3 cuộn dây trong động cơ 3 pha được cấp 3 dòng điện từ 3 dây pha có góc lệch nhau 120 độ.
Trên 3 lõi của 3 cuộn dây hình thành 3 nam châm mà từ trường có độ lớn, chiều thay đổi theo dòng điện- tức là theo hình sin.
Sự tổng hợp của 3 từ trường này theo phương pháp cộng vector sinh ra một từ trường quay có gốc tại trung tâm động cơ và chiều quay theo thời gian.
Các dây dẫn của lồng sóc đặt trong từ trường quay này nó sẽ cắt ngang các đường sức từ (do từ trường nó quay) và phát sinh dòng điện cảm ứng.
Khi đó xuất hiện lực lorenxo do dây dẫn của lồng sóc đặt trong từ trường của từ trường quay.
Lực lorenxo này kéo các dây dẫn điện di chuyển theo hướng quay của từ trường và làm roto quay theo chiều của từ trường quay.

Như vậy để động cơ quay ngược lại ta chỉ cần đảo chiều quay của từ trường quay. Và đơn giản nhất là đảo 2 pha bất kì cho nhau thì từ trường quay trong động cơ sẽ đảo chiều và động cơ quay theo chiều ngược lại.

Ở động cơ 1 pha như quạt bàn, quạt trần thì để tạo ra từ trường quay người ta phải tạo ra 2 dòng điện lệch pha nhau 90 độ cấp vào 2 cuộn dây bằng cách nối tiếp 1 cuộn dây với một tụ điện. Đấy là lý do tại sao quạt bàn, quạt trần lại có 1 con tụ đi kèm. Tổng hợp của 2 từ trường sinh ra trên 2 cuộn dây cũng tạo được từ trường quay.