Nguồn Xung đôi cân bằng làm ampli- cần giúp

[tepriu]

NGhe mấy bác phân tích thấy cũng hơi hồi hộp. Vì lúc trước cũng máy mó cái PSU, hậu quả cắm nguồn vô nó nổ 1 cái "bốp" to lắm, choáng cả mặt mày. Thôi kệ, để làm cần thận 1 chút!

[nhathung1101]

NGhe mấy bác phân tích thấy cũng hơi hồi hộp. Vì lúc trước cũng máy mó cái PSU, hậu quả cắm nguồn vô nó nổ 1 cái "bốp" to lắm, choáng cả mặt mày. Thôi kệ, để làm cần thận 1 chút!

Còn nổ nhiều, nếu còn hỏi kiểu này:

Bác Tuyennhan cho hỏi luôn là cái VR mà bác nói thì chọn giá trị khoảng bi nhiêu là vừa? 1K/5k/10k/50k/100k..? Giúp rồi thì giúp Tép cho trót! Thanks bác

Vì đơn giản, chẳng ai có thể đưa ra giá trị cho bạn được. Nguồn có nhiều hãng làm, mỗi hãng lại có thiết kế theo giá trị khác nhau. Vì vậy, để mod lại thì giá trị mới sẽ phụ thuộc vào cái nguồn mà bạn đang có.

Ví dụ: Nguồn của bạn dùng IC TL494, thì bạn phải xem nó sử dụng theo kiểu "Positive" hay "Negative"?

Để biết nó điều khiển điện áp thế nào, cần phải xem các điện trở bố trí vào các chân 1 & 2 (nếu dùng khối Error Amp 1) hoặc 15 & 16 (nếu dùng khối Error Amp 2).

Nếu nó hoạt động theo kiểu "Positive" (thông thường hay dùng theo kiểu này), thì bạn phải xác định điện áp tại chân "Invert" - cụ thể là chân 2 hoặc 15. Để biết điện áp tại đó thì tính toán dựa theo cầu phân áp. Nếu không biết tính thì đừng làm.

Sau khi biết điện áp tham chiếu (Vref) đó, sẽ tính được cầu phân áp đưa vào chân "Non Invert" (1 hoặc 16). Công thức cụ thể:



Tóm lại, làm kỹ thuật thì thực nghiệm là tốt. Nhưng cũng phải có cơ sở khoa học, không được làm bừa. Nhất là với mảng công suất lại càng phải tính toán cẩn thận. Nếu không, ngoài đốt tiền còn gây nguy hiểm cho con người và vật chất.

Nếu muốn làm bừa, thì chờ lúc vợ đi vắng hẵng làm. Chứ chẳng may vãi ra đấy nó lại chưởng cho thì khổ thân.

Nếu dùng phương pháp điều chỉnh hồi tiếp để tăng áp thì tần số sung nó tăng lên rất cao và có tiếng kêu ở lõi feri, như vậy có vẻ cũng ảnh hưởng đến linh kiện.

Điều chỉnh điện áp hồi tiếp là để thay đổi độ rộng xung, chứ không phải tần số. Tôi thấy bạn là người cũng hiểu biết, nên cẩn trọng khi viết. Kẻo làm sai nhận thức của người khác.

[tuyennhan]

Nhathung làm ơn giải thích luôn công dụng của cuộn cảm trên mạch nắn lọc luôn đi , câu cú của tôi không được mạch lạc cho lắm sợ ngưởi đọc hiểu nhầm ,

[tepriu]

Thanks bác già Nhà Thùng, mấy hôm nay bé Tép cũng đang "ngâm" thêm về các loại nguồn xung để có thêm hiểu biết chi tiết và cách tính toán về các dạng nguồn này. Nhưng dù có chết cũng phải làm cho nó ra trò để không phụ lòng các bác chỉ bảo! (Hix hix, chỉ cầu trời cho Tép đừng chết vì thiếu hiểu biết!!)

[nhathung1101]

Nhathung làm ơn giải thích luôn công dụng của cuộn cảm trên mạch nắn lọc luôn đi , câu cú của tôi không được mạch lạc cho lắm sợ ngưởi đọc hiểu nhầm ,

Search với cụm từ "Leakage inductance" nhé. Nếu không thì download cái appnote 42026 của bọn Fairchild về ngâm kíu. Cái này nói khá cặn kẽ, dù chỉ nói trên con IC ML4818.

[nguyendinhvan]

Các loại Ampli sử dụng nguồn xung cũng đã xuất hiện trên thị trường từ lâu rồi . Hiện nay có những ampli chuyên dụng có công suất tới hàng Kw cũng sử dụng nguồn xung .
Nhưng đặc điểm của nguồn xung trong ampli công suất lớn khác nhiều so với các mạch nguồn xung ở máy tính .
Nguồn máy tính đòi hỏi độ chính xác rất cao về điện áp ở các đường +5V và +3.3V . Nhưng về dòng điện cấp ra thì không nhát thiết phải đúng như danh định . Vì các bộ nguồn bao giờ cũng có công suất lớn hơn main tiêu thụ .
Nguồn xung của ampli thường không sử dụng mạch ổn áp hổi tiếp . Công suất của ampli không cần độ chính xác của nguồn điện cung cấp . Nhưng ngược lại dòng điện tiêu thụ lại có sự biến động rất lớn . Dòng điện của ampli lúc cao , lúc thấp . Lúc đỉnh nhạc nổi lên thì dòng có thể tiêu thụ hàng chục ampe , Nhưng khi ngắt tiếng nhạc thì mạch công suất ampli chỉ tiêu thụ khoảng vài trăm mA .
Đặc điểm thứ hai là hai nguồn + và - của ampli có dòng tiêu thụ thường là không đều nhau . Để có thể ổn định điện áp cho mạch nguồn thì phải sử dụng cả hái điện áp + và - đề hồi tiếp cho mạch nguồn . Trong khi đó nguồn máy tính ATX chỉ hồi tiếp ở đường +5 và +12V .
Mạch IC TL494 ( hoặc IC dao động khác ) của nguồn ATX sẽ điều chế độ rộng xung theo điện áp nguồn +5 và+12V . Khi điện áp hai nguồn này đã đủ thì tín hiệu dao động ra của TL494 có góc mở rất nhỏ .
Vì tín hiệu dao động nguồn có góc mở rất nhỏ nên các đường điện áp âm 5V và -12V rất dễ dàng bị sụt áp . Kể cả khi bạn có thay Diot và tụ lọc nguồn lớn hơn trên hai đường đó .
Nguồn xung sử dụng cho công suất ampli thường hoạt động với dạng dao động cân bằng với góc đóng mở 50/50% và thường là không có ổn áp ( Các mạch bảo vệ dòng thì vẫn có ). Như vậy hai nguồn +- tương đối cân bằng nhau và không phụ thuộc quá nhiều vào dòng tải .
Ở nguồn ATX có cải tiến như vậy được không . Trả lời là " có thể " được .
Nhưng bạn cần phải nắm vững nguyên lý nguồn ATX như trong lòng bàn tay .
Bước 1 : Bạn phải loại bỏ tất cả những mạch điện liên quan đến phần Protech để bộ nguồn không bị tắt khi quá áp ra .
Về lý thuyết thì chân số 3 của IC TL494 là điện áp điều chế độ rộng của xung dao động . Nếu điện áp tại chân số 3 bằng 0V thì tín hiệu dao động nguồn là lớn nhất . Thời gian đóng mở của xung dao động chiếm 50/50% . Điện áp nắn ra bên thứ cấp của biến áp có thể cao hơn +5 và +12 V rất nhiều .
Nhưng với dạng dao động đó thì hai Transisto công suất nguồn động lực dễ dàng bị phá hủy .
Khi điện áp ở chân số 3 bằng +5V thì dạng tín hiệu dao động ra chỉ mở khoảng 1% .
Các đường điện áp thứ cấp đưa ra một công suất nhỏ nhất .
Bây giờ ta thảo bỏ tất cả những gì liên quan đến chân số 3 . Cấp vào đó một điện áp khoảng +3 đến 4 V . Như vậy IC TL 494 sẽ dao động với dạng điện áp đóng 70>80% , mở 20>30% . Đường nắn thứ cấp +-12V ta có thể được một điện áp lớn hơn ( Có thể từ 15 đến 20V ) và ít bị sụt áp bởi dòng tải hơn . Cách này ta không tận dụng được tối đa công suất của nguồn ATX .
Một cách đơn giản hơn mà không phải suy nghĩ là sử dụng 2 bộ nguồn ATX . và có cách li với nhau .
Lấy GND của nguồn này làm nguồn -12V
Lấy +12V của nguồn này làm GND của nguồn kia
Thế là có đủ +-12V mạnh mẽ hơn . Nhưng nó cũng rất dễ Stanby khi dòng quá tải . Mà khổ nỗi một nguồn + hoặc - bị tắt thì mạch công suất ampli sẽ ... khóc .
Một cách khác khó hơn là . Đấu chập chân số 3 của TL494 xuống GND . Quấn lại Biến áp xung . Lắp lại mạch nắn +-12V . ????? !!!!

Cách nữa là là mua một cái nguồn xung " không ổn áp " công suất 50>70w . Quấn lại cuộn thứ cấp lấy ra điện áp yêu cầu . Vừa nhỏ gọn bằng bao thuốc lá , vừa rẻ tiền . Đủ cho các mạch công suất Stereo TDA2030 hoạt động thoải mái .

[tepriu]

Mới nhen nhóm được 1 tia hy vọng le lói + mấy bác khác chu mỏ vô thổi cháy lên 1 chút thì "bị" bác Vằn dập luôn. Rất cảm ơn bác góp ý, và sẽ lu ý lời bác dặn trước lúc ... out ra. Nhưng Tép sẽ ráng xem còn có cách nào thay đổi cái sự "góc mở, góc đóng gì đó" không, dù hiểu biết về nguồn "sung" có hạn. Hix hix, cầu trời có cách cho nó "sung" lên uýnh được cái am pờ ly 100w cũng đành lòng! Hò zô, chào mừng rồng đến nhà .. tép.!!

[nhathung1101]

Bác Nguyên Đinh Vặn có ý thích sở trường rất khó tả. Vì vậy, trong bài viết của bác đã đưa ra 3 cái sai cơ bản của người không hiểu biết về nguồn "suýt trinh".

Các bạn chịu khó tìm hiểu 3 cái đó, là đã thành cao thủ.

Nếu hiểu được 5 cái sai trong bài của bác í, thì các bạn chẳng cần lên diễn đàn xin xỏ làm gì.

[tepriu]

Thế là lại hy vọng tiếp .. tập 2.

[tuyennhan]

Tôi chế từ hồi máy tính mới là 386 hồi đó tôi cũng chưa có kinh nghiệm gì về nó ngoài kinh nghiệm về nguồn TV nên chế mò theo kiểu để hay cấp lại những nguồn cần cho mạch bảo vệ và tạo nguồn mới +- 24 volt chạy 1 con 7294 hay +- 40 volt chạy 1 mạch dùng 2 trans 3055 + 2955 .So với lý thuyết trong bài của nhathung và bác Đinhvan thì cái mạch tôi chế lại thì không chạy được vậy mà hồi đó tôi chế lại chạy được và chạy tốt nữa chứ lạ nhỉ .

[vanbon]

Lý thuyết chỉ là lý thuyết, mình cũng làm theo cách của mình mà có thấy cháy nổ j đâu. Có lẽ mình gặp may!

[nhathung1101]

Trong lĩnh vực âm thanh, người ta chia "công suất" thành hai loại: "Công suất danh định" và "Công suất đỉnh".

Công suất đỉnh có giá trị gấp 4 lần công suất danh định.

Nếu tính toán làm bộ công suất 25W, thì công suất đỉnh lên tới 100W. Nguồn thỏa mãn điều kiện công suất đỉnh thì chẳng có gì phải lo, nếu không sẽ nổ bất cứ lúc nào.

Còn để ổn định cả nguồn dương và nguồn âm, không nên lấy hồi tiếp theo 1 đường. Cách hay nhất là lấy lại mass cho TL494 là nguồn âm, lấy áp hồi tiếp là nguồn dương. Đường mass cũ sẽ luôn bằng một nửa Vout.

[fireman]

E làm nguồn đôi kiểu này bằng cách chế lại bộ nạp của xe đạp điện . Nguồn của nó để nạp cho accu 48V..áp ra hơn 54-55v Cuộn thứ cấp gồm nhiều dây 6 hay 8 thì phải. Chia đôi ra ,mắc nối tiếp với nhau. thế là lấy được đầu ra âm nữa . chỉ việc thêm điôt xung và tụ lọc nữa. Bỏ mạch báo đầy bình đi là xong . Được nguồn đôi ngon lành.
Còn nguồn máy tính thì phá cũng nhiều nhưng cũng không khả quan lắm. Con lâu nhất cũng chỉ chạy được vài tiếng là nổ sò nguồn mặc dù mình đã để TL494 dùng nguồn 12v cấp trước. Biến áp xung chính quấn lại chỉ để ra áp cao hơn, thay trở hồi tiếp tương ứng với áp ra mới. có lẽ là ở cuộn cảm xuyến vì mình bỏ qua luôn. Và Hình như áp dụng vòng/vôn để tính số vòng dây thứ cấp không còn chính xác nữa thì phải ? nhất là khi tăng số vòng dây lên ?

[tuyennhan]

Trong lĩnh vực âm thanh, người ta chia "công suất" thành hai loại: "Công suất danh định" và "Công suất đỉnh".

Công suất đỉnh có giá trị gấp 4 lần công suất danh định.

Nếu tính toán làm bộ công suất 25W, thì công suất đỉnh lên tới 100W. Nguồn thỏa mãn điều kiện công suất đỉnh thì chẳng có gì phải lo, nếu không sẽ nổ bất cứ lúc nào.

Còn để ổn định cả nguồn dương và nguồn âm, không nên lấy hồi tiếp theo 1 đường. Cách hay nhất là lấy lại mass cho TL494 là nguồn âm, lấy áp hồi tiếp là nguồn dương. Đường mass cũ sẽ luôn bằng một nửa Vout.

Hồi đó tôi lắp 2 cái thùng sub cục tăng phô lúc bỏ vào thủng thì ù quá che chắn cách nào cũng không hết nên mới chế nguồn xung vào , tổng cộng là 2 bộ 1 cái xài 7294 1 cái xài 3055 + 2955 đi kèm loa 3 tấc tính ra thì công suất nguồn cũng trên 100 w chắc là chưa quá tải nên xài tốt .

[tuyennhan]

Tổng hợp ý của bác Đinhvan và của nhathung tôi tính chế lại như sau , bỏ mạch ổn áp cài chết mức volt hồi tiếp lấy từ nguồn cấp cho 494 sao cho chạy ở mức 80 % khi làm cách ly nguồn công suất chính không cho chạy đến khi cài xong mới nối vào thay tạm tụ đường nguồn + 12 và 5 volt bằng tụ có áp cao hơn 25 volt đề phòng áp mới ra cao hơn làm nổ tụ còn nguồn - 12 thì xả bỏ sau đó thì cấp nguồn cho mạch đo áp ra của các đường 12 và 5 volt cũ là bao nhiêu nếu nếu phù hợp thì để nguyên còn không thì tháo ra quấn lại theo tỷ lệ mới , xong thì nắn qua diod đủ lớn cuộn cảm tương ứng , tụ lọc trị số từ 2200 uf và cấp cho tải qua cầu chì để bảo vệ quá dòng .