Đảo chiều quạt điện, động cơ AC

[phanta]

Đã khi nào bạn cần đảo chiều động cơ của chiếc quạt máy ở nhà chưa? Hoặc một chiếc quạt hút mùi cần chạy hai chiều. Nếu là loại động cơ thiết kế đảo chiều thì thôi, khỏi nói. hay quạt, động cơ thuộc loại không đồng bộ vòng chập thì khỏi bàn, vì bất khả thi.

Trong chủ đề này tôi xin bàn đến loại động cơ khởi động bằng tụ có cuộn khởi động và cuộn chạy khác nhau về công suất. (hai cuộn quấn giống nhau được sử dụng trong các quạt hút hai chiều, động cơ máy giặt...)

Sơ đồ đấu dây của động cơ Không đồng bộ khởi động bằng tụ:



Trường hợp động cơ có 4 đầu ra hoặc bạn có thể tách được thì đợn giản. Để đảo chiều bạn chỉ cần đảo hai đầu của cuộn khởi động.

Vấn đề, khi motor được gắn kín và đấu sẵn một đầu bên trong, chỉ đưa ra 3 đầu dây như bên ngoài đường đứt nét trên thì ta làm thế nào?

Xin hẹn các bạn kì sau.

PT.

[Sơn Hà]

Vấn đề bác đưa ra ít gặp trong thực tế, nhưng cũng nát óc đấy chứ. Chẳng lẽ thay C bằng L? Hay là dùng biến áp đảo pha???

[duonghoang]

Theo em thì thay L thì sẽ tốn kém hơn vì tạo ra góc lệch sẽ ko đáng kể bằng thay tụ, với động cơ của bác PT có 2 cuộn giống nhau nên theo em nghĩ đổi tụ ở vị trí AB sang BC thì sẽ quay ngược lại, còn đối với động cơ có 2 cuộn: chạy và đề thì phải ngắt cuộn đề ra ngay sau khi khởi động (vì cuộn có điện trở thấp dễ gây cháy). Em cũng có 1 cái có 2 cuộn chạy và đề, em chỉ cấp nguồn cho cuộn chạy và dùng tay quay cho nó tạo mô men ban đầu là nó chạy nên em nghĩ chỉ cần 1 cuộn chạy là đc.

[phanta]

Vấn đề bác đưa ra ít gặp trong thực tế, nhưng cũng nát óc đấy chứ. Chẳng lẽ thay C bằng L? Hay là dùng biến áp đảo pha???

Thay C bằng L thì không giải quyết được vấn đề. Vì khi đó góc lệch pha là 180° không tạo ra từ trường quay. Chính xác là phải dùng biến áp đảo pha kết hợp với tụ điện. Khi đó ta sẽ có góc lệch pha 90° +/-180° = 270° / -90°. Giải pháp của tôi là biến áp phân cách.

Theo em thì thay L thì sẽ tốn kém hơn vì tạo ra góc lệch sẽ ko đáng kể bằng thay tụ, với động cơ của bác PT có 2 cuộn giống nhau nên theo em nghĩ đổi tụ ở vị trí AB sang BC thì sẽ quay ngược lại, còn đối với động cơ có 2 QUOTE=duonghoang;359024]Theo em thì thay L thì sẽ tốn kém hơn vì tạo ra góc lệch sẽ ko đáng kể bằng thay tụ, với động cơ của bác PT có 2 cuộn giống nhau nên theo em nghĩ đổi tụ ở vị trí AB sang BC thì sẽ quay ngược lại, còn đối với động cơ có 2 cuộn: chạy và đề thì phải ngắt cuộn đề ra ngay sau khi khởi động (vì cuộn có điện trở thấp dễ gây cháy). Em cũng có 1 cái có 2 cuộn chạy và đề, em chỉ cấp nguồn cho cuộn chạy và dùng tay quay cho nó tạo mô men ban đầu là nó chạy nên em nghĩ chỉ cần 1 cuộn chạy là đc.

Ý bạn sao dùng L lại có "góc lệch không đáng kể"? Nếu dùng L thì góc lệch đó luốn tạo thành một từ trường không vuông góc với mặt cắt cuồn chạy (hợp lực cuộn chạy và cuộn đề) và luôn biến thiên và đảo chiều nhưng không tạo từ trường quay

Và trong bài này tôi bàn đến động cơ có "cuộn khởi động và cuộn chạy khác nhau" mà.

Đúng là với loại động cơ này thì chỉ cần 1 cuộn chạy là đủ duy trì momen quay khi được khởi động bằng tay. Khi ấy muốn quay chiều nào cúng được. Hay ta khởi động bằng động cơ DC nhỏ nhỉ?

PT.

[Sơn Hà]

Thay C bằng L thì không giải quyết được vấn đề. Vì khi đó góc lệch pha là 180° không tạo ra từ trường quay.
PT.

Chỗ này thì em nghĩ là bác nhầm rồi. Dùng biến áp đảo pha thì nó mới đảo 180° chứ. Dùng tụ thì nó lệch +90° còn dùng L thì nó lệch -90° nên theo lý thuyết là nó sẽ quay ngược lại (thực tế thì em chưa thấy ai dùng L để khởi động vì để làm cuộn dây chịu dòng cao mà không bão hòa từ thì chắc nó còn to gấp mấy lần cái động cơ)

Dùng L không tạo ra góc lệch lớn bởi vì bản thân cuộn chạy cũng có tính cảm kháng rồi. Nếu cuộn đề cũng có tính cảm kháng nữa thì góc lệch không thể nào =90° được.

Dùng biến áp đảo pha thì có 2 cách: đảo pha dòng điện qua cuộn chạy và giữ nguyên mạch đề, hoặc ngược lại. Dĩ nhiên là ta phải chọn cách nào có lợi hơn.

[mrgiang99]

Bác Phan Ta đánh đố anh em mãi!

[Sơn Hà]

Không đơn giản vậy đâu Mr Giang ơi. Chẳng phải bác Phanta đã nói ở trên rồi sao: chỉ có động cơ quấn dây đối xứng như máy giặt mới đảo chiều bằng cách câu dây như vậy được. Động cơ thường như quạt điện mà làm theo cách này thì nó quay yếu xìu hà vì cuộn đề và cuộn chạy có số vòng khác nhau.

Tôi cũng có cách đảo chiều cho động cơ vòng ngắn mạch rồi (mới chỉ là ý tưởng thôi, chưa làm thử). Quấn 2 cuộn dây trên 2 nhánh từ rồi câu dây ra ngoài. Muốn nó quay chiều nào thì đóng công tắc ngắn mạch cuộn dây bên đó.

[quanghien54]

Đã khi nào bạn cần đảo chiều động cơ của chiếc quạt máy ở nhà chưa? Hoặc một chiếc quạt hút mùi cần chạy hai chiều. Nếu là loại động cơ thiết kế đảo chiều thì thôi, khỏi nói. hay quạt, động cơ thuộc loại không đồng bộ vòng chập thì khỏi bàn, vì bất khả thi.

Trong chủ đề này tôi xin bàn đến loại động cơ khởi động bằng tụ có cuộn khởi động và cuộn chạy khác nhau về công suất. (hai cuộn quấn giống nhau được sử dụng trong các quạt hút hai chiều, động cơ máy giặt...)

Sơ đồ đấu dây của động cơ Không đồng bộ khởi động bằng tụ:

[ATTACH=CONFIG]29503[/ATTACH]

Trường hợp động cơ có 4 đầu ra hoặc bạn có thể tách được thì đợn giản. Để đảo chiều bạn chỉ cần đảo hai đầu của cuộn khởi động.

Vấn đề, khi motor được gắn kín và đấu sẵn một đầu bên trong, chỉ đưa ra 3 đầu dây như bên ngoài đường đứt nét trên thì ta làm thế nào?

Xin hẹn các bạn kì sau.

PT.

Yêu cầu của bạn có cần phải đảm bảo về mặt công suất hay chỉ cần đảo chiều quay nhưng công suất giảm. Xin hãy đặt vấn đề rõ ràng để các bạn khác có thể giải đáp được. Nếu yêu cầu đảm bảo về mặt công suất thì chào thua. Bằng ngược lại thì có thể giải quyết được.

[mrgiang99]

À xin lỗi mình đọc đề bài không kĩ!

Nếu đòi hỏi 100% công suất danh định của động cơ thì khó nhỉ!

Mình nghĩ vẫn có cách giải quyết bằng cách dùng 1 nguồn khác độc lập phóng tức thời qua cuộn đề sau đó ngắt ra hẳn!

[warmboy1990]

quạt điện có 1 cuộn khởi động và 1 cuộn làm việc. 2 cuộn này đấu 1 đầu chung với nhau. để dảo chiều quạt thì đảo chiều cuộn khởi động (nhưng ko dc mở quạt, chỉ có 3 đầu ra -> ko đảo chiều cuộn khởi động được). quạt có 3 đầu ra -> cuộn khởi động và cuộn làm việc đã được đấu chung với nhau rồi. -> muốn đảo chiều thì đấu tụ với cuộn làm việc lúc đó cuộn làm việc sẽ thành cuộn khởi động và ngược lại. nhưng như thế thì quạt sẽ quay chậm ( 3 sơ đồ bạn mrgiang99 nêu ra là 3 cách đổi cuộn làm việc với cuộn khởi động cho nhau). trường hợp này ko được vì tốc độ quạt sẽ chậm lại. => có 1 cách đó là làm ra 1 mạch điện tử để cuộn KD sớm pha hơn cuộn LV. anh em điện tử cho ý kiến với xem có làm ra dc mạch đt như vậy ko?

[mrgiang99]

Mình giải xong bài của bác Phan ta rồi!

Đưa vào thêm 1 cuôn L vào chân common để giả làm tải 3 pha hình sao!

Sau đó thì muốn quay chiều nào thì chỉ việc nối chân tụ còn lại vào P hoặc N thôi!

Sau đó thì ta nối tắt cuộn L lại là động cơ đạt 100% công suất!



Lâu lắm rồi mới động tới motor!

[warmboy1990]

bác cho hỏi cuộn L bác mắc thêm vào có tác dụng gì ah

[phanta]

Tôi cũng có cách đảo chiều cho động cơ vòng ngắn mạch rồi (mới chỉ là ý tưởng thôi, chưa làm thử). Quấn 2 cuộn dây trên 2 nhánh từ rồi câu dây ra ngoài. Muốn nó quay chiều nào thì đóng công tắc ngắn mạch cuộn dây bên đó.

Về lý thuyết thì là được. CÒn về tực tế phải xem xét lại cường độ dòng diện trong mạch vòng chập (vấn có thể giải quyết được). Thêm nữa khi đó công suất động cơ sẽ bị giảm so với ĐC dùng lõi tương đương. Vì khe vòng chập phải cưa đôi, chứ không bên lớn, bên bé như hiện tại

bác cho hỏi cuộn L bác mắc thêm vào có tác dụng gì ah

BÁc Giang có ý muốn trích lại một chút áp để lấy pha ngược -180° dưa vào cuộn đề. Với trường hợp CCW của bác thì không cần giai đoạn start. Run luôn là đúng chiều và 100% công suất. Tuy nhiên trường hợp CW thì momen khởi động sẽ yếu, gây nên chuyện: Nếu động cơ đang quay CCW mà đóng mạch Start, nó không đảo chiều nổi sẽ tăng tốc CCW (không đạt 100%) ngay. Khi chuyển Run 100% công suất CCW nhé

PT.

[phanta]

Chỗ này thì em nghĩ là bác nhầm rồi. Dùng biến áp đảo pha thì nó mới đảo 180° chứ. Dùng tụ thì nó lệch +90° còn dùng L thì nó lệch -90° nên theo lý thuyết là nó sẽ quay ngược lại (thực tế thì em chưa thấy ai dùng L để khởi động vì để làm cuộn dây chịu dòng cao mà không bão hòa từ thì chắc nó còn to gấp mấy lần cái động cơ)

Dùng L không tạo ra góc lệch lớn bởi vì bản thân cuộn chạy cũng có tính cảm kháng rồi. Nếu cuộn đề cũng có tính cảm kháng nữa thì góc lệch không thể nào =90° được.

Dùng biến áp đảo pha thì có 2 cách: đảo pha dòng điện qua cuộn chạy và giữ nguyên mạch đề, hoặc ngược lại. Dĩ nhiên là ta phải chọn cách nào có lợi hơn.

Thực tế không ai dùng L làm khởi động không phải do cuộn dây lớn hơn động cơ. Mà do không thể khởi động được nhá. Vì cuộn dây cũng là L và cũng bị lêhcj -90° rồi. Dùng tụ thì làm lệch +90° của cái mạch đề so với mạch cuộn chạy thôi, không phải so với điện áp.

PT.

[vany]

Tôi cũng có cách đảo chiều cho động cơ vòng ngắn mạch rồi .quấn 2 cuộn dây trên 2 nhánh từ rồi câu dây ra ngoài. Muốn nó quay chiều nào thì đóng công tắc ngắn mạch cuộn dây bên đó.

-----------
Bác Sơn Hà nói rồi còn gì