Huyết áp kế! Thật là giản dị

[vi van pham]

Hôm nay tôi muốn giới thiệu với các bạn về máy đo huyết áp, nó hoạt động như thế nào? cấu tạo ra sao?nắm vững kiến thức phổ thông này các bạn sẽ tự bào :"ồ huyết áp kế thật là đơn giàn".
Trên thị trường hiện nay có 2 loại HAK :loại điện tử và cơ cổ điển. Trước khi bàn về cơ phận của 1 HAK các bạn cần phải biết đo HAK cổ điển như cô y tá xinh đẹp kia chứ?
Cách đo như sau:
1-Quấn trên bắp tay bệnh nhân túi hơicao su của HAK
2-Đặt ống nghe vào mạch khuỷu tay
3-Bơm hơi vào túi cao su đến 180mmhg, (bây giờ bạn không nghe thấy gì cả)
4-Xã hơi trong túi cao su ra từ từ,kim đồng hồ xuống dần.Lúc này các bạn chú ý nghe tiếng mạch máu đập đầu tiên và đọc giá trị trên đồng hồ đó là chỉ số tâm thu.Thí dụ là 13
5-Các bạn sẽ tiếp tục nghe thấy tiếng mạch máu đập cho đến khi không nghe thấy mạch đập nữa,đọc chỉ số trên đồng hồ, đó là chỉ số tâm trương.Thí dụ là 8.
Như vậy HA của bệnh nhân là 13/8.
HAK cổ điển thì chỉ có mỗi cái đồng hồ và túi hơi chẳng có gì phải bàn.
Các bạn đã nắm vững kiến thức phổ thông này để trở thành "bác sĩ" chưa? Nguyên lý HAK điện tử tôi sẽ trình bày vào kỳ tới. À quên !nếu bài viết này không hửu ích cho các bạn,thì tôi sẽ không viết nữa,còn bài viết này hửu ích cho bạn,đố bạn biết nút THANK để làm gì...Hi.Hi.

[HTTTTH]

Hoan hô bác pham, hôm nay mọi người có thể tự đo được huyết áp cho mình rồi!!!
Nhà tôi có cái huyết áp kế điện tử của Omron, mua 550k. Hầu hết mọi người trong nhà đều đo được giá trị "làm tôi yên tâm", riêng tôi và 1 người nữa đo được 58/105. Đo bao nhiêu lần cũng xung quanh giá trị đó. Thế mà chúng tôi vẫn sống khỏe.
(Lưu ý: giá trị huyết áp như trên là của người có huyết áp cực thấp, coi như sắp chết)
Đo bằng máy đo cổ điển, HA của tôi là 80/125. May quá, HA của mình tốt !!!

[betraihn]

Đúng như bác Phạm nói, đo huyết áp không xâm lấn người ta đặt ống nghe dưới mạch khuỷu tay rồi bơm căng túi bao tay với mục đích để bóp làm cho mạch không lưu thông được rồi nhả hơi ra từ từ để giảm lực bóp của túi hơi, cho đến khi nghe lại được mạch đập lại, lấy hai giá trị áp lực HA tâm trương và HA tâm thu.
Những loại máy đo huyết áp tự động cũng dựa trên nguyên lý này để đo huyết áp, vì vậy bệnh nhân HTTTTH nên đọc kỹ nguyên lý cũng như hướng dẫn sử dụng để đo huyết áp được chính xác hơn. Ví dụ: phải quấn túi băng tay đúng với vị trí mạch cổ tay hoặc mạch khuỷu tay càng tốt, đầu dây bơm nên để sát vị trí của mạch đập, mục đích để cho máy "nghe" được nhịp mạch rõ nhất (qua hệ thống dây bơm). Khi đo huyết áp tránh lúc vừa làm quá sức, tránh uống rượu bia và các chất kích thích. Khi đo huyết áp phải cởi đồng hồ, không mặc áo quá chật, không nói chuyện khi đo. Đo huyết áp trên tay trái là tốt nhất, nên nằm thoải mái, nếu ngồi thì vị trí bao tay nên có chiều cao = vị trí tim bệnh nhân....

[pvkhai]

HA của bác 2H4T là 58/105 ( thông thường phải viết 105/58) là bình thường, vì sai số cho phép trong khi đo HA lên đến 5mmHg. HA tâm thu người bình thường là 90~140mmHg, HA tâm trương là 60~90mmHg. Ở người lớn tuổi và người béo HA thường cao hơn. Như vậy HA của bác 2H4T là bình thường chứ đâu phải là sắp chết. Điều đáng nói ở đây là máy đo điện tử dân dụng thường có sai số lớn, nó chỉ có giá trị tham khảo.
Tôi có một câu hỏi thế này:
Tại sao khi áp lực trong túi cao su này trong khoảng từ huyết áp tâm trương đến huyết áp tâm thu thì ta nghe được tiếng mạch đập, khi áp lực giảm xuống dưới huyết áp tâm trương mạch dù có máu chảy qua mạch máu nhưng không nghe tiếng mạch đập?
Bạn nào trả lời được tôi xin thưởng 01 ly

Còn nữa, bạn nào nắm được nguyên lý đo được HA trong máy đo điện tử xin cho biết, cám ơn.

[robotech]

HA của bác 2H4T là 58/105 ( thông thường phải viết 105/58) là bình thường, vì sai số cho phép trong khi đo HA lên đến 5mmHg. HA tâm thu người bình thường là 90~140mmHg, HA tâm trương là 60~90mmHg. Ở người lớn tuổi và người béo HA thường cao hơn. Như vậy HA của bác 2H4T là bình thường chứ đâu phải là sắp chết. Điều đáng nói ở đây là máy đo điện tử dân dụng thường có sai số lớn, nó chỉ có giá trị tham khảo.
Tôi có một câu hỏi thế này:
Tại sao khi áp lực trong túi cao su này trong khoảng từ huyết áp tâm trương đến huyết áp tâm thu thì ta nghe được tiếng mạch đập, khi áp lực giảm xuống dưới huyết áp tâm trương mạch dù có máu chảy qua mạch máu nhưng không nghe tiếng mạch đập?
Bạn nào trả lời được tôi xin thưởng 01 ly

Còn nữa, bạn nào nắm được nguyên lý đo được HA trong máy đo điện tử xin cho biết, cám ơn.

Tôi thử phân tích và trả lờI xem nhé,.
1/mach máu trong ngườI có tính chất co bóp đàn hồI theo nhịp tim được
2/ ta nghe được nhịp đập của tim thông qua sự co bóp đàn hồI của mạch máu nơi đặt ống hơi của Huyết áp kế dẫn lên tai nghe.
3/ ở chỉ số tâm thu (lúc Tim thu nhỏ), áp lực của huyết áp kế lên mạch máu tăng,đựợc xả dần cho tớI khi áp lực của Huyết áp kế hơi thấp hơn áp lực của mạch ,máu lưu thông,và ta nghe được nhịp đập từ phía sau mạch ( vùng mach máu bị Huyết áp kế bóp chặt )
4 / Hơi trong Huyết áp kế tiếp tuc xả dần,Tâm trương(lúc Tim nở lớn) lảm mạch máu co nhỏ lạI,ta nghe nhịp đập nếu Huyết áp kế vẫn còn chút áp lực lên mạch máu, nếu áp lực này nhỏ hơn áp lực của mạch trong trạng thái co nhỏ thì tai sẽ không nghe được nhip đập( vì ông nghe không ép sát vào mạch nên không nghe rõ được )
có gì chưa đúng xin được chỉ giáo thêm,cam ơn các bác nhiều nhiều.

[pvkhai]

Tôi thử phân tích và trả lờI xem nhé,.
1/mach máu trong ngườI có tính chất co bóp đàn hồI theo nhịp tim được
2/ ta nghe được nhịp đập của tim thông qua sự co bóp đàn hồI của mạch máu nơi đặt ống hơi của Huyết áp kế dẫn lên tai nghe.
3/ ở chỉ số tâm thu (lúc Tim thu nhỏ), áp lực của huyết áp kế lên mạch máu tăng,đựợc xả dần cho tớI khi áp lực của Huyết áp kế hơi thấp hơn áp lực của mạch ,máu lưu thông,và ta nghe được nhịp đập từ phía sau mạch ( vùng mach máu bị Huyết áp kế bóp chặt )
4 / Hơi trong Huyết áp kế tiếp tuc xả dần,Tâm trương(lúc Tim nở lớn) lảm mạch máu co nhỏ lạI,ta nghe nhịp đập nếu Huyết áp kế vẫn còn chút áp lực lên mạch máu, nếu áp lực này nhỏ hơn áp lực của mạch trong trạng thái co nhỏ thì tai sẽ không nghe được nhip đập( vì ông nghe không ép sát vào mạch nên không nghe rõ được )
có gì chưa đúng xin được chỉ giáo thêm,cam ơn các bác nhiều nhiều.

Tôi thấy Bạn trả lời chưa thuyết phục, có thể bạn chưa nắm được kỹ thuật đo HA. Cách đo mà tôi được học như sau:
- Thường đo HA ở động mạch cánh tay, trên khuỷu 2cm
- Đo ở tư thế nằm, có thể tư thế ngồi nhưng điểm đo ngang bằng với tim
- Điểm giữa của túi cao su đè lên động mạch cánh tay (ở 1/3 trong của cánh tay, bạn sò vào sẽ nghe nhịp đập). Điểm giữa túi cao su thường là chỗ ống hơi vào ra của túi cao su. Người tay thường để vị trí ống hơi quay về phía dưới và lệch khỏi động mạch cánh tay 2cm để không cản trở đầu ống nghe
- Đặt ống nghe ở vị trí động mạch cánh tay với lực đè vừa phải (không biết bằng bao nhiêu, chỉ theo thói quen), ngang khuỷu tay, ngay dưới túi cao su, không được để túi cao su đè vào đầu ống nghe ( nhiều điều dưỡng tiết kiệm sức lực đã kẹp ống nghe giữa túi cao su và động mạch, điều này không đúng, có lẻ bạn robotech đã nhầm lẫn ở chỗ này nên mới có sự giải thích về HA tâm trương như trên)
-Sau đó ... như những gì ta thường thấy.
Chúc vui!

[vi van pham]

Câu đố của bạn PVKHAI thật là hay,tôi xin nhắc các bạn trẻ đây là hiện tượng vật lý bình thường.Thí dụ buổi sáng sớm áp lực nước mạnh, các bạn mở nhỏ vòi nước ,nước chảy làm ống nước rung lên và phát ra tiếng kêu .Khi các bạn mở vòi nước lớn thì hết rung và hết kêu.Bạn PVKHAI cũng là dân trong nghề, bạn viết bài lý thuyết về mạch HAK điện tử cho ddtys chúng ta thêm sống động nhé!Thân.

[robotech]

Tôi thấy Bạn trả lời chưa thuyết phục, có thể bạn chưa nắm được kỹ thuật đo HA. Cách đo mà tôi được học như sau:
- Thường đo HA ở động mạch cánh tay, trên khuỷu 2cm
- Đo ở tư thế nằm, có thể tư thế ngồi nhưng điểm đo ngang bằng với tim
- Điểm giữa của túi cao su đè lên động mạch cánh tay (ở 1/3 trong của cánh tay, bạn sò vào sẽ nghe nhịp đập). Điểm giữa túi cao su thường là chỗ ống hơi vào ra của túi cao su. Người tay thường để vị trí ống hơi quay về phía dưới và lệch khỏi động mạch cánh tay 2cm để không cản trở đầu ống nghe
- Đặt ống nghe ở vị trí động mạch cánh tay với lực đè vừa phải (không biết bằng bao nhiêu, chỉ theo thói quen), ngang khuỷu tay, ngay dưới túi cao su, không được để túi cao su đè vào đầu ống nghe ( nhiều điều dưỡng tiết kiệm sức lực đã kẹp ống nghe giữa túi cao su và động mạch, điều này không đúng, có lẻ bạn robotech đã nhầm lẫn ở chỗ này nên mới có sự giải thích về HA tâm trương như trên)
-Sau đó ... như những gì ta thường thấy.
Chúc vui!

Bạn nhận xét đúng đó,vì còn nhiều dữ liệu về tim mạch mà chỉ các bác sĩ mớI am hiểu tường tận,từ cách sử dụng Huyết áp kế cho đến tư thế khi đo sao cho đúng..v..v..

Tôi trả lờI câu đố vì xem đó là câu đố thuần tuý, tập luyện cho cái đầu mình khỏI bị đóng băng thôi,chứ đâu giám mạo muội thuyết phục các bác về một vấn đề nào cả.Khi được giảI đáp thì mình có dịp học hỏI thêm thôi.thansk

[pvkhai]

Câu đố của bạn PVKHAI thật là hay,tôi xin nhắc các bạn trẻ đây là hiện tượng vật lý bình thường.Thí dụ buổi sáng sớm áp lực nước mạnh, các bạn mở nhỏ vòi nước ,nước chảy làm ống nước rung lên và phát ra tiếng kêu .Khi các bạn mở vòi nước lớn thì hết rung và hết kêu.Bạn PVKHAI cũng là dân trong nghề, bạn viết bài lý thuyết về mạch HAK điện tử cho ddtys chúng ta thêm sống động nhé!Thân.

Bác vi van pham đã trả lời chính xác. Chúc mừng bác được 1
Khi đo HA ta nghe tiếng nhịp mạch đập khi đặt ống nghe ở khuỷu tay, tiếng này phát ra do hiện tượng chất lỏng đi qua chỗ hẹp đột ngột trên ống dẫn ( như bác vi van pham đã giải thích). Khi áp lực của túi cao su cao hơn HA tâm thu, động mạch bị xẹp hoàn toàn không cho máu chảy qua dẫn đến khi không âm thanh, khi HA tâm trương < áp lực túi cao su < HA tâm thu mạch máu bị hẹp đi một phần thì xãy ra hiện tượng trên, tức là nghe tiếng nhịp đập, khi áp lực túi cao su < HA tâm trương, lòng mạch không bị hẹp nữa, ta không còn nghe được âm thanh.
Ngoài nghe được âm thanh, khi sở lên thành mạch máu ta còn có cảm giác rung, chính vì vậy mà có một số người đo HA không cần mang ống nghe mà chỉ sờ vào mạch. Nhờ hiện tượng rung này mà người ta chế tạo ra HAK điện tử. HIện tượng rung sẽ làm thay đổi áp lực một cách tương ứng trên túi hơi, mạch điện tử sẽ đánh dấu áp lực khi bắt đầu có hiện tượng rung để cho ra giá trị HA tâm thu và đánh dấu áp lực khi kết thúc hiện tượng rung để cho ra HA tâm trương.
Thân!

[Xmen]

Bác vi van pham đã trả lời chính xác. Chúc mừng bác được 1
Khi đo HA ta nghe tiếng nhịp mạch đập khi đặt ống nghe ở khuỷu tay, tiếng này phát ra do hiện tượng chất lỏng đi qua chỗ hẹp đột ngột trên ống dẫn ( như bác vi van pham đã giải thích). Khi áp lực của túi cao su cao hơn HA tâm thu, động mạch bị xẹp hoàn toàn không cho máu chảy qua dẫn đến khi không âm thanh, khi HA tâm trương < áp lực túi cao su < HA tâm thu mạch máu bị hẹp đi một phần thì xãy ra hiện tượng trên, tức là nghe tiếng nhịp đập, khi áp lực túi cao su < HA tâm trương, lòng mạch không bị hẹp nữa, ta không còn nghe được âm thanh.
Ngoài nghe được âm thanh, khi sở lên thành mạch máu ta còn có cảm giác rung, chính vì vậy mà có một số người đo HA không cần mang ống nghe mà chỉ sờ vào mạch. Nhờ hiện tượng rung này mà người ta chế tạo ra HAK điện tử. HIện tượng rung sẽ làm thay đổi áp lực một cách tương ứng trên túi hơi, mạch điện tử sẽ đánh dấu áp lực khi bắt đầu có hiện tượng rung để cho ra giá trị HA tâm thu và đánh dấu áp lực khi kết thúc hiện tượng rung để cho ra HA tâm trương.
Thân!

Ko biết người ta sẽ cảm biến rung bằng gì nhỉ, hay là như chống trộm xe gắn máy.

[vi van pham]

Ko biết người ta sẽ cảm biến rung bằng gì nhỉ, hay là như chống trộm xe gắn máy.

Máy HAK điện tử ko cần cảm biến nhận dạng rung .Nếu quan sát kỹ đồng hồ HA cơ, bạn sẽ thấy trong tầm ha tâm thu và ha tâm trương, kim đồng hồ ha dao động đó là nguyên lý người ta dùng trong hakdt.
Các bạn đã gần nắm được nguyên lý hakdt rồi đấy.

[vi van pham]

Hôm nay tôi viết tiếp về HAKDT.
HAKDT có 2 loại là tự động và bán tự động.
-Loại tự động trang bị máy nén hơi, sẽ tự động bơm hơi vào túi cao su .Loại này túi hơi có thể quấn trên bắp tay, cổ tay, hoặc ngón tay.Hiện nay loại này bán nhiều trên thị trường .
-Loại bán tự động phải dùng tay bóp quả bóng, bơm hơi vào túi cao su.Hiện nay loại này ít thấy trên thị trường

Đầu tiên ta cần so sánh cơ phận của 2 loại HAK:
1-HAK cơ cổ điển và HAKDT đều có túi hơi.
2-HAK cơ cổ điển dùng quả bóp hơi, HAKDT loại tự động trang bị máy nén hơi. Loại bán tự động cũng dùng quả bóp hơi.
3-HAK cơ cổ điển dùng van xã hơi bằng tay.HAKDT loại tự động dùng van xã hơi điện,loại bán tự động dùng van cơ khí.
4-HAK cơ cổ điển dùng ống nghe,HAKDT vào thập niên 90 có micro để nghe nhịp đập nhưng sau này không thấy loại này nữa (chắc cồng kềnh quá chăng?)
5-HAK cơ cổ điển dùng đồng hồ kim để chì thị,HAKDT dùng LCD chỉ thị.

Cả 2 loại HAK đều chung 1 nguyên tắc hoạt động.
Vào thâp niên 90 HAKDT có cảm biến hơi là điện trở áp suất. Hơi được nén vào 1 hộp kín chứa đầy bột than. Áp suất càng cao điện trở càng nhỏ và ngược lại .Khi bơm hơi vào túi cao su điện trở này kết hợp với vi mạch cổng NOR,NAND,NOT(7400 chẳng hạn) để thành mạch dao động. Van cơ khí xã hơi dần,đến giữa ha tâm thu và ha tâm trương, nhờ có sự rung động của mạch máu----->Micro thu được tín hiệu nhịp đập----------->Phần mềm chương trình biết và sử lý hiển thị đổi tần số ra áp suất,sau đó đo và hiển thị nhịp tim.
Loại này cồng kềnh,có micro trên túi cao su,vì vậy hay đứt dây truyền dẫn tín hiệu.Bây giờ không còn thấy loại này nữa.

Hiện nay HAKDT có cảm biến áp suất là tụ điện thay đổi được điện dung.Hơi được nén vào 1 đèn xếp, đẩy 2 điện cực làm điện dung thay đổi. Khi bơm hơi vào túi cao su tụ điện này kết hợp với vi mạch cổng NOR,NAND,NOT (7400 chẳng hạn) tạo ra mạch dao động .Van điện tự động xã hơi, đến ha tâm thu và ha tâm trương, nhờ có sự rung động của mạch máu------->Tần số dao động không giãm dần mà khi tăng khi giãm (bạn quan sát hiện tượng này trên ha cơ cổ điển thấy kim dao động rất rõ)--------->Phần mềm chương trình biết và sử lý, hiển thị đổi tần số ra áp suất.Sau đó đo và hiển thị nhịp tim.


Tôi có 1 thắc mắc nhỏ, nếu tôi mang HAK này lên đỉnh EVEREST đo thì sao ? có đúng không? vì cảm biến áp suất dạng tụ này có điện môi là ko khí,hơi ẩm ,băng tuyết làm nó hoạt động ra sao nhỉ? có bạn nào cùng tôi lên đỉnh EVEREST thí nghiệm ko nào?

[robotech]

Chúc mừng bác vivanpham, sức khoẻ bác đã hồI phục mau chóng.

Em cũng thích leo núi,nhưng ít có dịp, và chỉ có dịp leo được núi Ngũ hành Sơn ngoài Đà Nẵng thôi,Chắc lần này chuẩn bị tinh thần cùng bác leo lên ngọn Everet xem trên đó cái Huyết áp kế đi ện tử nó hoạt đ ộng như thế nào.
Mà bác leo núi chậm chậm, kẻo em theo không kịp bác đó.

Chắc là thờI tiết lạnh lắm ,không biết nó cao bao nhiêu mét ,lạI còn cái đèn xếp trong cái huyết áp kế điện tử,em không biết hình dạng nó ra sao, có hoàn toàn kín hơi vớI bên ngoài không nhỉ,lúc bơm hơi vào thì hơi không khí nó lọt vào bên trong cái đền xếp hay là không khí chỉ bơm vào túi hơi ,rồI áp suất của túi hơi tác dụng vào nó.
Nếu có thể bác gởI cho 1 cái hình của cái đèn xếp trong huyết áp kế điện tử thì em dễ hình dung nó như thế nào.Cám ơn bác

[mrgiang99]

..............................
Tôi có 1 thắc mắc nhỏ, nếu tôi mang HAK này lên đỉnh EVEREST đo thì sao ? có đúng không? vì cảm biến áp suất dạng tụ này có điện môi là ko khí,hơi ẩm ,băng tuyết làm nó hoạt động ra sao nhỉ? có bạn nào cùng tôi lên đỉnh EVEREST thí nghiệm ko nào?

Chào bác VVP.

Thú thực cái này tôi không rành nhưng thử phán đoán, cáo gì sai bác chỉ giáo giúp.

Ẩm độ, nhiệt độ, thậm chí áp suất cũng làm cho điện dung thay đổi, do đó tần số dao động "nền" cũng sẽ thay đổi.

Nhưng cái ta đo ở đây tính chất chu kì của sự biến thiên tần số "nền" theo HA của người bị đo.

Do đó kết quả phép đo vẫn đúng.

Có cần hạn chế sai lệch thì phải tính đến việc bù sai cho các linh kiện điện tử tham gia tính toán khi chúng hoạt động ở nhiệt độ thấp...

[pvkhai]

Ko biết người ta sẽ cảm biến rung bằng gì nhỉ, hay là như chống trộm xe gắn máy.

Không biết có cảm biến rung hay không thì Tôi không rõ, nhưng hiện tượng rung, hoặc có thể gọi là âm thanh từ mạch máu sẽ lan truyền đến túi hơi làm thay đổi áp lực túi hơi một cách tương ứng, sự thay đổi này lan truyền theo ống hơi dẫn đến cảm biến áp lực như Bác Vi Van Pham đã viết.
Thân!
@Vi Van Pham : Ngoài cảm biến như Bác đã viết, tôi thấy còn loại cảm biến khác. Trong máy đa HA dùng cảm biến điện dung, khi khởi động máy, máy sẽ tự động lấy tần số nền và xem như đó là áp lực = 0.