Máy thở

[betraihn]

Định nghĩa: Máy thở là một thiết bị cơ khí tự động được thiết kế để cung cấp tất cả hoặc một phần công việc mà cơ thể phải tạo ra để đưa khí (chứa ôxy) vào và ra khỏi phổi. Việc đưa khí vào và ra khỏi phổi được gọi là sự thở hoặc nói một cách chuẩn mực hơn là sự thông khí (Ventilation).

Máy thở

Lịch sử hình thành và phát triển:
Tương đối trẻ
Máy thở được biết đến đầu tiên vào những năm 1950s và ’60s, sau đó phát triển mạnh và có nhiều cải tiến hơn.
Có 2 kiểu máy thở

Máy thở áp lực dương.

Nguyên lý máy thở áp lực dương

Hít vào
Áp lực dương ở Piston bơm không khí vào phổi.
Thở ra:
Dừng áp lực dương và van thở ra mở: không khí từ phổi ra ngoài

Ưu nhược điểm:
+ Áp lực dương tốt cho lung resitance cao, kém hợp tác.
- Áp lực dương quá lớn có thể gây vỡ phế nang.
- Khi dang thở áp lực dương nếu không đặt PEEP có thể gây xẹp phế nang
- Mất phản xạ thở nếu thở máy dài ngày
- Ảnh hưởng tuần hòan máu


Máy thở áp lực âm.

Nguyên lý máy thở áp lực âm

Hít vào: Bơm hút ra tạo áp suất âm trong chamber làm lồng ngực phồng to dẫn đến giảm áp suất trong lồng ngực : luồng khí vào phổi
Thở ra: Bơm ko hút- cân bằng áp suất sẽ có chu trình ngược.

P chamber < P kk : chu kì hít vào
P Chamber =P kk: chu kì thở ra

Ưu nhược điểm:
+ Giống với thở tự nhiên ( không sinh ra tổn thương phế nang.. )
- Khó chế tạo chamber: (kín).
- Kích thước to, ồn..
- Khó tiếp xúc với bệnh nhân, khó kiểm tra, kiểm soát ( điện tim, quan sát lồng ngực, mổ lồng ngực ( trong trường hợp thở+ mê )
-Chamber cover lồng ngực + bụng. Trong chu kì hít vào áp lực âm trong cả ổ bụng làm ứ máu giảm nhịp tim.

Vì máy thở áp lực âm có nhiều nhược điểm hơn nên hiện nay ít được sử dụng. Chúng ta nghiên cứu máy thở áp lực dương.

Nguyên tắc hoạt động của máy thở áp lực dương:
Máy thở dùng piston tạo áp lực




Đầu tiên máy thở lấy không khí ở bên ngoài vào bằng cách kéo piston và mở van lấy khí.



Chu kì hít vào, máy thở đẩy piston lên không khí được đưa qua van một chiều thẳng đến bệnh nhân.



Các loại máy thở trên chỉ dùng van một chiều, hiện nay máy thở dùng motor nén khí nên để điều khiển luồng khí theo nhịp thở người ta thường dùng van điện từ.

Kết nối máy thở với bệnh nhân

Phân loại máy thở:
Có 3 loại
- Máy thở có khí nén bên trong
- Máy thở khí nén ngoài (khí tường, máy nén khí ở ngoài)
- Máy thở kết hợp cả máy nén khí bên trong & khí tường.

Máy thở có khí nén bên trong

Máy thở Iven 201

Là máy thở có kèm theo một mô tơ bơm khí nén bên trong máy.

Sơ đồ nguyên lý:

Nguyên lý máy thở Iven 201

Sơ đồ cấu tạo:

Cấu tạo máy thở Iven 201

Máy thở có khí nén bên ngoài (dùng khí tường, khí nén trung tâm)
Là loại máy thở không có máy nén khí bên trong. Bắt buộc phải có máy nén khí bên ngoài hoặc kết nối với ổ khí nén tường.

Máy thở servo 900C

Nguyên lý

Máy thở Servo 900C

Máy thở kết hợp cả khí nén bên trong và bên ngoài
Là loại máy thở có cả máy nén khí bên trong và có giắc cắm khí tường kết hợp

Máy thở Stephan

Nguyên lý cấu tạo của máy thở Stephan

Sơ đồ nguyên lý máy thở dùng cả khí nén trong và khí ngoài

[vi van pham]

Máy giúp thở thường có 2 chức năng là gây mê và giúp thở nên thường được gọi là máy gây mê giúp thở.
- Với các máy đơn giàn, chỉ có chức năng trợ thở và thường được sử dụng gây mê.
- Các máy hiện đại, có chức năng thở cưỡng bức dành cho các bệnh nhân không tự thở được. Bác sĩ sẽ lựa chọn tần số hô hấp,dung tích thở,máy tự động cưỡng bức giúp bệnh nhân thở .Máy này các bạn chưa có kinh nghiệm sc đừng "quậy" tội nghiệp bn lắm.Thân.

[betraihn]

Máy giúp thở thường có 2 chức năng là gây mê và giúp thở nên thường được gọi là máy gây mê giúp thở..

Bài này betrai không nói về máy gây mê giúp thở (nhiều nơi gọi là gây mê kèm thở thường được trang bị trong khoa GMHS) mà chỉ nói về máy thở. Máy thở thường được trang bị cho các phòng Hồi Sức Tích Cực, Hồi tỉnh (sau mổ), khoa Hô Hấp, Nhi, sản...
So với máy thở, máy gây mê kèm thở còn có bình bốc khí gây mê, bình sô-đa để lọc khí mê đưa về bổ xung trong quá trình thở cho bn khi mổ.

- Với các máy đơn giàn, chỉ có chức năng trợ thở và thường được sử dụng gây mê..

Tôi đọc mãi mà chưa hiểu ý câu này nhờ mod vivanpham trả lời giùm.

- Các máy hiện đại, có chức năng thở cưỡng bức dành cho các bệnh nhân không tự thở được. Bác sĩ sẽ lựa chọn tần số hô hấp,dung tích thở,máy tự động cưỡng bức giúp bệnh nhân thở .Máy này các bạn chưa có kinh nghiệm sc đừng "quậy" tội nghiệp bn lắm.Thân.

Các Mode thở

Mandatory

Bn mất toàn bộ phản xạ thở
Máy thay phổi thực hiện toàn bộ chức năng trao đổi khí

Spontaneous

Suy giảm phản xạ thở: máy trợ thở ( cung cấp thêm oxi hay tăng cường chức năng thở)
Bệnh nhân có dấu hiệu hít vào thì đồng thời máy hỗ trợ bằng cung cấp 1 lượng khí vào

CPAP- Continuous Positive Airway Pressure



khi bệnh nhân tự hít vào áp lực trong ống thở giảm
Theo dõi áp lực dương trong ống thở nếu dưới mức ( mức trigger) dưới mức PEEP, Nếu áp lực giảm dưới mức này BN có dấu hiệu bắt đầu tự khởi động nhịp thở. Máy sẽ cung cấp một lượng khí để bằng mức PEEP sau đó sẽ mở van để áp lực ra.


Pressure Support



Duy trì mức áp lực dương trong thì hít vào lớn hơn PEEP.
Tránh áp lực âm trong phổi: xẹp phế nang

Mandatory

Volume control

- Thể tích khí hít vào được kiểm soát: tại chu kì hít vào máy sẽ đưa 1 thể tích không khí vào phổi
( tidal volume).

Volume control



Q biên độ của inspiration flow, Ti thời gian hít vào, Te Thời gian thở ra.
Tidal volume = diện tích vùng đồ thị, áp lực thay đổi theo bn ( thể tích đường khí)

PEEP positive end expiratory pressure : hạn chế xẹp phế nang khi chu kì thở ra

Pressure control



- Kiểm soát áp lực trên đường thở: cung cấp khí đến khi nào đạt được áp lực cài đặt trên đường thở

CMV - Controlled Mandatory Veltilation

Kiểm soát toàn bộ các thông số thở: Tidal volume, Minute volume, flow, Frequency, oxygen concentrator.

[Kilodeth]

Máy giúp thở thường có 2 chức năng là gây mê và giúp thở nên thường được gọi là máy gây mê giúp thở.
- Với các máy đơn giàn, chỉ có chức năng trợ thở và thường được sử dụng gây mê.
- Các máy hiện đại, có chức năng thở cưỡng bức dành cho các bệnh nhân không tự thở được. Bác sĩ sẽ lựa chọn tần số hô hấp,dung tích thở,máy tự động cưỡng bức giúp bệnh nhân thở .Máy này các bạn chưa có kinh nghiệm sc đừng "quậy" tội nghiệp bn lắm.Thân.

Có lẽ bác VVP nhầm lẫn chỗ này, các máy đơn giản chỉ có thể cưỡng bức bệnh nhân thở (mode control - C), thường có cơ cấu lồng xếp hoặc piston, thở kiểm soát thể tích. Dòng này nâng cao lên chút xíu thì có thể thở theo bệnh nhân (patient triggered, mode Asisted - A; A/C). Máy thở gây mê chỉ phải là dòng này, không phức tạp nhưng đòi hỏi phải kín, chống cháy, không có linh kiện cao su..

Các dòng cao hơn mới có khả năng hỗ trợ cho bệnh nhân tình trạng khá hơn, đòi hỏi phải dùng nguồn áp lực ngoài hoặc nguồn blower/ turbine trong để cấp áp lực cao thấp linh hoạt khi bệnh nhân cần thở; nói chung phải là máy kiểm soát áp lực

Dòng trợ thở CPAP thì thấp nhất, đơn giản như máy sấy tóc, có thời gian tập hợp lại tài liệu em sẽ bổ sung thêm với bác betraihn cho đầy đủ

[vi van pham]

Có lẽ bác VVP nhầm lẫn chỗ này, các máy đơn giản chỉ có thể cưỡng bức bệnh nhân thở

Máy đơn giản mà cưỡng bức bệnh nhân thở thì bệnh nhân chết sớm.Muốn cưỡng bức bệnh nhân thở được phải có sensor áp suất dương bơm khí vào phổi bn,sensor áp suất âm xã ko khí từ phổi bn ra ngoài kèm theo rất nhiều mạch điện tự động. Khi cưỡng bức bệnh nhân thở , bệnh nhân tự thở được thì máy phải tự động dò áp suất và chuyển sang chế độ trợ thở, nếu không bn "Đai" là cái chắc.Thân
to betrai hn: có nhiều cty bán máy nhưng kỹ thuật viên ráp máy ko nắm được kt của máy ,khi máy hư điều chỉnh lung tung,ko sửa được thì thay bo mới.Nhưng muốn biết kết quả thì bn sẽ ra sao?

[betraihn]

to betrai hn: có nhiều cty bán máy nhưng kỹ thuật viên ráp máy ko nắm được kt của máy ,khi máy hư điều chỉnh lung tung,ko sửa được thì thay bo mới.Nhưng muốn biết kết quả thì bn sẽ ra sao?

Có phương pháp calib sensor ôxy, áp lực, lưu lượng khí.... của máy thở. Trước khi thở cho bn KTV thường cho thở trên phổi giả để điều chỉnh thông số được chính xác mới kết nối đến bệnh nhân. Hiện nay các loại máy để calib kiểm chuẩn máy thở betrai đã có, vậy những máy thở của các bệnh viện thiếu chính xác ở các thông số thở cần lh với bé.
Ở những máy thở thiếu chính xác betrai thấy bs dùng một cột nước rồi ngâm một tuyô nối dây thở của bn đến. Nếu áp lực quá mức cài đặt và nguy hiểm cho phế nang của bn thì sẽ được thải tràn qua đường tuyô này. Đây là hệ thống van xả tràn tương đối chính xác

[Kilodeth]

Máy đơn giản mà cưỡng bức bệnh nhân thở thì bệnh nhân chết sớm.Muốn cưỡng bức bệnh nhân thở được phải có sensor áp suất dương bơm khí vào phổi bn,sensor áp suất âm xã ko khí từ phổi bn ra ngoài kèm theo rất nhiều mạch điện tự động. Khi cưỡng bức bệnh nhân thở , bệnh nhân tự thở được thì máy phải tự động dò áp suất và chuyển sang chế độ trợ thở, nếu không bn "Đai" là cái chắc.Thân
to betrai hn: có nhiều cty bán máy nhưng kỹ thuật viên ráp máy ko nắm được kt của máy ,khi máy hư điều chỉnh lung tung,ko sửa được thì thay bo mới.Nhưng muốn biết kết quả thì bn sẽ ra sao?

Cái này thì em có thể cam đoan, cơ chế cưỡng bức là việc đơn giản nhất một máy thở có thể làm. Các máy thở đời cũ khi bác chọn chức năng control hay mandatory, các cảm biến đều bị vô hiệu hết, chỉ còn lại chức năng cung cấp hơi theo tần số, thể tích, lưu lượng cố định. Các trường hợp quá áp, mất áp có thể kiểm soát và cảnh báo bằng van cơ. Thể tích và lưu lượng bị khống chế bởi piston và tốc độ quay motor nên không phải kiểm soát. Khi thở ra thì chỉ việc nhả van là áp lực trong phổi bệnh nhân tự xả khí ra, không cần hút mà ngược lại phải duy trì áp lực trong phổi nữa (tạo PEEP chỉ cần van cơ là đủ). Bệnh nhân mê man và được chích thuốc giãn cơ, cứ ọp ẹp thở như thế trong vài ngày cho đến vài tháng, may mắn được điều trị đúng, không nhiễm trùng thì hồi phục, không thì... Tuy đơn giản nhất như thế nhưng tỉ lệ sử dụng chức năng này lại khá cao, có đến 80-90% bệnh nhân thở máy theo cách này, thế nhưng người ta vẫn phát triển máy thở lên mức cao hơn để tiếp tục theo bệnh nhân một khi đã hồi phục, rắc rối cũng bắt đầu từ đây.

[vi van pham]

Cái này thì em có thể cam đoan, cơ chế cưỡng bức là việc đơn giản nhất một máy thở có thể làm. Các máy thở đời cũ khi bác chọn chức năng control hay mandatory, các cảm biến đều bị vô hiệu hết, chỉ còn lại chức năng cung cấp hơi theo tần số, thể tích, lưu lượng cố định. Các trường hợp quá áp, mất áp có thể kiểm soát và cảnh báo bằng van cơ. Thể tích và lưu lượng bị khống chế bởi piston và tốc độ quay motor nên không phải kiểm soát. Khi thở ra thì chỉ việc nhả van là áp lực trong phổi bệnh nhân tự xả khí ra, không cần hút mà ngược lại phải duy trì áp lực trong phổi nữa (tạo PEEP chỉ cần van cơ là đủ). Bệnh nhân mê man và được chích thuốc giãn cơ, cứ ọp ẹp thở như thế trong vài ngày cho đến vài tháng, may mắn được điều trị đúng, không nhiễm trùng thì hồi phục, không thì... Tuy đơn giản nhất như thế nhưng tỉ lệ sử dụng chức năng này lại khá cao, có đến 80-90% bệnh nhân thở máy theo cách này, thế nhưng người ta vẫn phát triển máy thở lên mức cao hơn để tiếp tục theo bệnh nhân một khi đã hồi phục, rắc rối cũng bắt đầu từ đây.

Năm 1993 Bs Nguyễn Bá Nghiên đã đạt giải C hôi thi STKT TPHCM lần thứ 4 với đề tài máy giúp thở đơn giản. Máy này cung cấp oxy từ bình qua đồng hồ áp suất đến ống nội khí quản của bệnh nhi,hơi thở được ks bởi 1 van điện đóng mở oxy nhịp nhàng theo tần số thay đổi được.Máy thay thế thao tác bóp 3 chia của điều dưỡng viên.
Máy này áp dụng trong trường hợp ko có máy giúp thở hiện đại,đã áp dụng tại khoa cấp cứu,bv Nhi đồng 2. (bây giờ là năm 2009, kt đã tiến bộ nhiều, những máy đơn giản phải nhường bước cho các máy đời sau là chuyện đương nhiên phải ko bạn?)
Trích tài liệu Hôi thi sáng tạo kỹ thuật thành phố Hồ chí Minh 1993-1994-1995

[pvkhai]

Thấy các Bác thảo luận dữ quá, thằng em này cũng muốn gõ vài dòng.
Theo Tôi thì máy thở càng hiện đại thì càng tốt, đó là lẽ đương nhiên. Tuy nhiên, máy càng hiện đại thì càng khó điều khiển và khó hiểu biết hết các tính năng của nó. Các thầy thuốc của ta, bác nào cũng giỏi cả nên ít muốn học thêm về sử dụng máy thở ( thêm nhức đầu), tốt nhất là dùng máy thở đời cũ cho nó khỏe vì bệnh nhân cần đến máy thở thì đến 90% sẽ đi về với chúa. Tôi đã đi nhiều nơi ở miền Trung, trừ những BV tuyến tỉnh ra ( thậm chí cả tuyến tỉnh) các bác sĩ hầu như không có kiến thức về thở máy. Người ta chỉ biết xem bệnh nhân cân nặng ? thế là đặt Vt (thể tích /1 lần thở), Tần số, có người còn nhớ đặt thêm áp lực tối đa, ít ai nhớ đến áp lực tối thiểu và cứ thế là tàng tàng cho BN thở, càng ít báo động càng tốt.
Ở miền Trung, nhất là ở Tây Nguyên, được trang bị rất nhiều máy thở, có nhiều máy cũng rất hiện đại như EVENT, màn hình màu mè đủ cả, như chỉ để làm nhà cho chuột, nghỉ mà tiếc (mà hình như cái Event Inspiration nó nhanh hỏng quá phải không bác BetraiHN?)
Theo tôi được biết việc chỉ định cho bệnh nhân thở theo mode gì, thay đổi mode này qua mode khác vào lúc nào là cả một nghệ thuật và có chuyên môn cao và tùy thuộc vào từng loại bệnh và từng giai đoạn bệnh. Vì vậy các bác sĩ có chuyên môn cao thường thích dùng máy thở hiện đại.
Chính vì vậy mà mới có chuyện 2009 nhiều BN vẫn thở máy cà tàng!
Theo tôi thấy, máy thở loại trên xe cấp cứu, chạy bằng pin, sử dụng bình Oxy là cần thiết cho việc cấp cứu, vậy mà ít có xe cấp cứu nào trang bị ?
Trước đây tôi có một máy kiểm tra nhiều thông số trên máy giúp thở, nên sửa chữa rất nhiều loại máy. Nay làm ở công ty khác không có máy này nên sau khi sửa, không có máy kiểm tra cũng đáng ngại. Muốn tậu một cái nhưng $ nhiều quá.
Một vài lời góp chuyện. Cảm ơn Bác ViVanPham và Bác BetraiHN đã mời cafe nhưng miền Trung xa quá chỉ thưởng thức được này.
Thân!

[betraihn]

Đúng như bác PVKhai nói, các loại máy thở hiện đại các bác sĩ khó điều chỉnh thông số, lằng nhằng các mode thở. Ở một số bệnh viện còn để máy thở đời mới, hiện đại vào trong kho trong khi bệnh nhân thiếu máy thở còn phải thở bằng máy cà tàng (do đã quen vận hành).
Tôi thường phải đi công tác nhiều nơi trên khắp đất nước, hy vọng hôm nào đẹp trời đi qua miền Trung ruột thịt được gặp và đàm đạo với bác Khai về TBYT thì hay quá.

[conlulu]

Mấy anh chị nói vậy chứ máy thở hiện đại thấy cũng hay hay .Chủ yếu là người sử dụng phải hỉu bít chút .Chứ nếu ko mà cứ thử đi thử lại nhìu lần mà nhịp thở của BN ko trùng hợp với máy thì tội cho BN .

[conlulu]

Đọc xong bài của anh PVkhai thi thay toi cho BN VN quá .

[Kilodeth]

Em gởi cái file presentation sơ lược về các kiểu máy thở hiện có bên chỗ em, bác nào tìm hiểu về cấu trúc máy thở có thể xem chơi. Chắc còn nhiều sai sót các bác nhẹ tay
http://www.mediafire.com/?sharekey=3...db6fb9a8902bda

[the.boss]

máy giúp thở cao cấp...các bác giúp mình với

[phuong.hng]

vì bệnh nhân cần đến máy thở thì đến 90% sẽ đi về với chúa.

Tôi phản đối câu này vì bác không phải "rân" ngành Y, chỉ có Bn mắc bênh mạn tính thể nặng, ngộ độc "nói chung" liều cao,đa chấn thương "nặng"... phải vậy hem các doctor

Tôi đã đi nhiều nơi ở miền Trung, trừ những BV tuyến tỉnh ra ( thậm chí cả tuyến tỉnh) các bác sĩ hầu như không có kiến thức về thở máy. Người ta chỉ biết xem bệnh nhân cân nặng ? thế là đặt Vt (thể tích /1 lần thở), Tần số, có người còn nhớ đặt thêm áp lực tối đa, ít ai nhớ đến áp lực tối thiểu và cứ thế là tàng tàng cho BN thở, càng ít báo động càng tốt.

Cái này cũng có nhưng tùy nơi thôi bác à! Dù sao vậy cũng thiệt thòi cho người bênh quá
Em cũng xin kính bác một ly số "5"